Η μουσική, γενικά, δε χρωστάει τίποτα και σε κανέναν (Β. Τσόι).

Στο πλαίσιο του 59ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκε η προβολή της διαγωνιζόμενης ταινίας του Ρώσου σκηνοθέτη Κ. Σερεμπρένικωφ “Лето” («Το καλοκαίρι»).

Οι καιροί δεν κάνουν διακρίσεις και η ιστορία αντιρρήσεις δεν επιδέχεται: ήταν, είναι και θα είναι. Και την λαμβάνουμε ως δεδομένο: αναπολούμε, λυπούμαστε, συμπάσχουμε ή χαιρόμαστε και αγαλλιάζουμε.

Η εποχή της ανασυγκρότησης, της περίφημης «Περεστρόικα» στην Ε.Σ.Σ.Δ. είναι μια άκρως διφορούμενη περίοδος στην ιστορία της χώρας του δεύτερου μισού της δεκαετίας του ’80, η οποία οδήγησε σε τεράστιες αλλαγές στην ιδεολογία, στην οικονομική και πολιτική ζωή. Στόχος των μεταρρυθμίσεων υπήρξε ο ολόπλευρος εκδημοκρατισμός της καθεστηκυίας στην Ε.Σ.Σ.Δ. κοινωνικό-πολιτικής και οικονομικής δομής.

Το επαναστατικό πνεύμα, η βούληση για αλλαγές και ελευθερία, η επιθυμία να αλλάξουμε τον εαυτό μας και τα πάντα γύρω μας, είναι τα κύρια χαρακτηριστικά που συναντώνται διάχυτα στον «αέρα» εκείνης της εποχής. «Το καλοκαίρι» του Κ. Σερεμπρένικωφ είναι μια μουσική αναπόληση, ένα νοσταλγικό ρέκβιεμ για μια κάθε άλλο παρά εύκολη περίοδο στη ζωή της χώρας και της κοινωνίας ειδικότερα. Είναι ένα διήγημα για τη νεότητα, για την αποκήρυξη της συμβιβαστικότητας και για μια απέραντη, καλώς εννοούμενη, αφέλεια, μια ιστορία, εντέλει, για ένα αληθινό καλοκαίρι. «Κουβαλώντας» μια σειρά από τιμητικές διακρίσεις, μεταξύ των οποίων και το βραβείο για το καλύτερο soundtrack στο Φεστιβάλ Καννών 2018, η ταινία μας ταξιδεύει στα πρώτα βήματα της καλλιτεχνικής διαδρομής ενός ειδώλου της ρωσικής ροκ σκηνής των αρχών του ’80, του Βίκτορα Τσόι, εστιάζοντας στην αληθινή φιλία, την αγάπη, τον αλτρουισμό, την αυταπάρνηση. Γυρισμένο σε ασπρόμαυρο φόντο , το φιλμ αντανακλά απολύτως το πνεύμα εκείνης της εποχής. Μομφές σε αυτό δεν υπάρχουν˙ μόνο αγάπη στην ελευθερία, στο συνάνθρωπο, στη μουσική.

Το Κέντρο Russian Word έδωσε στους σπουδαστές του τη μοναδική δυνατότητα να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους για τη Ρωσία. Περισσότερα από 200 αγορασμένα εισιτήρια και η αίθουσα του κινηματογράφου «Ολύμπιον» «ξεχείλισε» από παλιούς και νέους φίλους του Russian Word όλων των επιπέδων γλωσσομάθειας. Παρά τον πρωταρχικό στόχο της πολιτιστικής μας «αποστολής» για την κατανόηση της ρωσικής τέχνης μέσα από την ακουστική αντίληψη της γλώσσας , η οπτική επένδυση της ταινίας με ελληνικούς και αγγλικούς υπότιτλους εξασφάλισε στο κοινό, πρωτίστως δε στους αρχάριους σπουδαστές του Russian Word, ένα πολύτιμο «σκονάκι», που τους επέτρεπε να αισθάνονται πιο οικεία με το ρωσόγλωσσο φιλμ.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι στο Russian Word, όλη η εκπαιδευτική εβδομάδα που προηγήθηκε της παρακολούθησης της ταινίας ήταν αφιερωμένη στη γνωριμία με την ιστορία της εποχής εκείνης, σαν ένα σύντομο ταξίδι στο χρόνο παραμονές της προβολής μέσα από μια μουσική αναδρομή στη δεκαετία του ’80.

Η ταινία, γεμάτη με σκηνοθετικά ευρήματα, είχε μεγάλη απήχηση και προκάλεσε στους σπουδαστές του Russian Word θύελλα συναισθημάτων, ενίοτε αναπάντεχων, παρατείνοντας χρονικά τη βραδιά με έντονες συζητήσεις και πέρα από τα χωρικά όρια της κινηματογραφικής αίθουσας. Και, ίσως, εδώ ακριβώς να κρύβεται και το πραγματικό νόημα της τέχνης: στη διαφωνία, μέσα από την οποία γεννιέται και αναδεικνύεται η αλήθεια που για τον καθένα είναι η ιδιαίτερη δική του.

Θα μπορούσαμε επί μακρόν να συζητάμε τη μορφή και το περιεχόμενο των όσων εκτυλίχθηκαν στη μεγάλη οθόνη και τα οποία προσφέρθηκαν να κάνουν κάποιους από τους θεατές να ταξιδέψουν στο παρελθόν ενώ σε άλλους να τους διηγηθούν για όλα αυτά μόλις για πρώτη φορά. Ωστόσο, «Το καλοκαίρι» του Κ. Σερεμπρένικωφ ανήκει στο λεγόμενο «κινηματογράφο του δημιουργού» και αποτελεί μια μοναδική ματιά με πλήρη και ακέραια τα δικαιώματά της τόσο στο χώρο της 7ης τέχνης όσο και στην ιστορία ειδικότερα. Η μόνη κοινή αλήθεια, ότι αυτή η εποχή υπήρξε. Και ήταν δύσκολη και γεμάτη από βαθιές ανησυχίες για εμάς που τη ζήσαμε από κοντά. Όμως υπήρξε. Και είναι δική μας, η δική μας εποχή. Όσο για εκείνα που αύριο θα έρθουν, ο καιρός θα δείξει.

Музыка вообще ничего никому не должна (В. Цой).

В рамках 59 Международного кинофестиваля в Салониках состоялся конкурсный показ фильма российского режиссера К. Серебренникова “Лето”.

Времена не выбирают. История безапелляционна: она была, есть и будет. Мы принимаем ее как данность – вспоминаем, сожалеем, сочувствуем или радуемся и ликуем.

Эпоха Перестройки в СССР – крайне неоднозначный период в истории страны второй половины 80-х годов, повлекший масштабные перемены в идеологии, экономической и политической жизни. Целью реформ была всесторонняя демократизация сложившегося в СССР общественно-политического и экономического строя.

Бунтарский дух, желание перемен и свободы, меняться самим и менять все вокруг – главные атрибуты настроения того времени. «Лето» К. Серебренникова – музыкальное воспоминание, ностальгический реквием о непростом периоде в жизни страны и общества, в частности. Это рассказ о юности, бескомпромиссности и безмерной лёгкости – о самом настоящем лете. Уже завоевавшая ряд наград, среди которых приз Каннского фестиваля за лучший саундтрек, картина повествует о начале творческого пути культовой фигуры русского рока начала 80-х – Викторе Цое, о настояшей дружбе, любви и жертвенности. Снятая в черно-белых тонах, она полностью отразила дух того времени. В ней нет упреков – только любовь к свободе, к ближнему и к музыке.

Центр Russian Word предложил своим студентам уникальную возможность – узнать о России больше. Более 200 выкупленных билетов, и зал кинотеатра “Олимпион” наполнился старыми и новыми друзьями RW разных языковых уровней. Несмотря на главную задачу культурного мероприятия – постижение русского искусства посредством восприятия языка на слух – визуальное сопровождение фильма греческими и английскими субтитрами обеспечило зрителей шпаргалкой, что позволило начинающим студентам RW чувствовать себя комфортнее.
Стоит отметить, что вся текущая учебная неделя в центре Russian Word была посвящена аудиторному знакомству с историей эпохи, музыкальным прошлым 80-х как краткий экскурс накануне показа.

Картина, полная режиссерских находок, имела большой резонанс, вызвала у студентов RW бурю эмоций, порой неоднозначных. Обсуждали ярко, продлив вечер дискуссией за рамками зала. И, может быть, именно в этом и есть смысл искусства: в споре, в процессе которого и рождается истина, для каждого своя.

Мы можем долго обсуждать форму и содержание, предложенные зрителю, – кому-то вернуться в прошлое, а кому рассказать впервые. Но «Лето» – авторское кино, уникальный взгляд с полноправным местом как в кинематографе, так и в истории, в частности. Истина одна – это было непростое близкое нам время, полное глубоких переживаний. Но оно было. И оно наше – наше время. А что будет завтра – время покажет.